|
Từ điển Tiếng Việt (Vietnamese Dictionary)
Nguyá»…n Trá»ng TrÃ
(Quà sá»u 1912 - Canh thìn 1940)
Nhà thÆ¡, bút danh Hà n Mạc Tá», còn có các bút hiệu: Phong Trần, Lệ Thanh, Minh Duệ Thị. Vá» bút danh Hà n Mạc Tá» nguyên trÆ°á»›c là Hà n Mạc Tá», có nghÄ©a là bức rèm lạnh. ngÆ°á»i bạn thÆ¡ là Quách Tấn dà dá»m bảo ông:" Äã có rèm thì thêm bóng nguyệt và o. Há»i còn cảnh nà o nên thÆ¡ bằng"! Ông hiểu ra, thêm dấu ngữa và o chữ A, Hà n Mạc hóa ra" Hà n Mặc" và Hà n Mạc Tá» có nghÄ©a là Chà ng Bút Má»±c. Còn bút hiệu Lệ Thanh là ghép chữ đầu của nÆ¡i sinh là Lệ MÄ© và chữ đầu của chÃnh quán: Thanh Tân
Ông sinh ngà y 22-9-1912 tại Lệ MÄ© (Äồng Há»›i) tỉnh Quảng Bình, con ông Nguyá»…n Văn Toản và bà Nguyá»…n Thị Duy. Tổ tiên vốn há» Phạm và quê quán ở Thanh Hóa. Ông cố tên Phạm ChÆ°Æ¡ng liên can vá» quốc sá»±, gia đình bị truy nã, nên ngÆ°á»i con là Phạm Bồi trốn và o Thừa Thiên đổi ra há» Nguyá»…n, theo há» mẹ. Thân sinh ông (Nguyá»…n Văn Toản) là con trưởng cụ Phạm Bồi tức Nguyá»…n Bồi
Từ năm 1930-1931, ông là m thÆ¡ và bắt đầu có tiếng, nhất là có mấy bà i ÄÆ°á»ng luáºt nhÆ° Thức Khuya được Phan Bá»™i Châu khen và há»a lại
Non sông bốn mặt ngủ mơ mà ng,
Thức chi mình ta dạ chăng an
Bóng nguyệt leo song sỠsẫm gối,
Gió thu lá»t cÆ°a cá» mà i chăn
Khóc dùm thân thế hoa rơi lệ,
Buồn giúp công danh dế dạo đà n
Chổi Ä‘áºp nôm na và i Ä‘iệu cÅ©
Năm canh tâm sự vẫn chưa tà n
Phan Bá»™i Châu há»a:
Chợ lợi trÆ°á»ng danh tà chẳng mà ng,
Sao ăn không ngá»t ngủ không an?
Trăn năn ngán đó tuồng dâu bê,
Muôn hỠnhỠai bạn chiếu chăn
Cá»a sấm gá»›m ghe ngÆ°á»i đánh trống,
Tai trâu má»i mệt khách Ä‘Æ°a Ä‘Ã n
Lòng sen đằng đẵng tơ sen vướng,
Mưa gió bao phen gộc chẳng tà n
Ông là m việc ở sở Äạc Ä‘iá»n Qui NhÆ¡n (1932), thỉnh thoảng gởi thÆ¡ đăng ở tuần báo Phụ nữ Tân văn trong Nam, ký tắt vá»›i bút hiệu P.T. Qui NhÆ¡n
Äầu năm 1935 ông xin thôi việc, rồi và o Sà i Gòn, giữ trang văn chÆ°Æ¡ng ở các báo Sà i Gòn, Công Luáºn, Tân Thá»i, Trong khuê phòng
Äược má»™t năm, ông trở vá» Qui NhÆ¡n, rồi mắc bệnh phong, Ä‘iá»u trị tại nhà khá lâu không hết, ông bị cưỡng bức và o nhà thÆ°Æ¡ng Qui Hòa. Chẳng bao lâu ông mất và o ngà y 11-11-1940, hưởng dÆ°Æ¡ng 28 tuổi
Ông còn để lại mấy táºp thÆ¡ xuất sắc:
- Gái quê, xuất bản 1936
- Thơ Hà n Mạc TỠ(1957)
NgÆ°á»i bạn thÆ¡ Quách Tấn má»™ng thấy Hà n Mạc Tá»:
"Ôi Lệ Thanh! Ôi Lệ Thanh!
Một giấc trưa nay lại gặp mình
Nhan sắc châu sa mà u phú quÃ,
Tà i ba bút trổ nét tinh anh
Rượu tần thu cũ say sưa chuyện,
HÆ°Æ¡ng lạ trá»i cao bát ngát tình
|
|
|
|